Barak Tarihçesi

Barak Türkmenleri, Baraklar, Oğuzların sağ kolu Bozoklardan Yıldızhan Oğullarına bağlı Beğdilli boyu içerisinde yer alan oymaklardan biridir.

1100'lü yıllarda Firuz Beğ'in önderliğinde Anadolu'ya gelen Baraklar önce Yozgat yöresinde yurt tuttular, fakat devletle araları açılınca Antep'e sürüldüler. Antebin bulunduğu platonun güneyine Tilbaşar yaylasına yerleştiler. Bu coğrafi bölge, doğuda Fırat'a (culap suyuna), batıda, Nur Dağlarına, güney ve güney batıda, Halep ve Amık ovasına kadar uzanır. Bu bölgede Arap ve Kürtlerle uzun süre uğraşırlar.

Dedemoğlu bir türküsünde: "Ömrümde sevmezdim Arabı Kürdü, Çekti çadırını karşıma kurdu" der.

Bu durum karşısında Firuz Beğ oymağın yarısını alarak Horasan'a göç etti. Geride kalan Barakların bir kısmı Anadolu'nun muhtelif yörelerine dağıldılar, diğerleri ise Antep'te yaşamaya başladılar. Antep'te kalan Barakların yaklaşık dörtte üçlük bölümü, padişah 2. Süleyman döneminde bölgedeki devşirme unsurlarla sürekli kavga edip, bunların tarlalarını ve evlerini yaktıkları gerekçesiyle Rakka'ya sürüldü. Bu sürgün olayının 1690'lı yılların sonunda gerçekleştiği ifade edilebilir.

Şu an İran topraklarındaki Horasan şehri atayurtlarıdır. Horasan'dan 84.000 hane göç etmiştir. Şu an Gaziantep ilinin İslahiye, Karkamış, Nizip, Oğuzeli (ŞanlıUrfa) (Birecik, Bozova, halfeti, Suruç ilçeleri BİRECİK Bağlarbaşı köyu, Besni (Adıyaman) ilçesinde özellikle Kızılin, Ören ve Nevşehir ili Hacıbektaş İlçesi Aşağıbarak, Yukarıbarak ve Belbarak köylerinde ( Samsun )Vezirköprü ilçesi sofular köyün'de yaşamaktadırlar.

Kültürel olarak zengin bir sözlü kültüre sahiptirler. Kendilerine has kültürleri vardır. Kültürlerinde kendi adlarıyla anılan Barak uzun havaları önemli yer tutar. Bu uzunhavalarda kendilerine ait bütün bilgileri sözlü olarak sonraki kuşaklara ulaştırmışlardır. Ünlü ozanları Karacaoğlan, Dedemoğlu, Kılınçoğlu, Dadaloğlu ve Garip'tir.

Barakların Horasan’dan Anadolu’ya Gelişleri 

Oğuzlar Anadolu topraklarına farklı zamanlarda cereyan eden üç büyük göç dalgasıyla gelmişlerdir.  Üçüncü göç doğu İran’ın Farap kışlağında ve Karacuk yaylasında yaşayan Oğuzların göçü olmuştur. Bunlar da İlhanlılar devrinde batıya göç etmişlerdir. Bu Oğuzların başında Bayındır boyuna mensup bir han bulunmaktaydı. Akkoyonlu ve Karakoyunlu Devletleri bu üçüncü göç dalgasında gelen hanlar tarafından kuruldu.

16. yüzyılda Horasanda İran’ın Farap, Karacuk yaylasından Uruz (Firuz )Bey önderliğinde başlayan göç Erzurum, Erzincan, Yozgat ve Sivas yoluyla Anadolu’ya ulaşmıştır.

1691 yılında Rakka’ya iskân edilmek üzere emir almışlardır. Iskan polıtıkasını beğenmeyen Uruz beğ 30.000 çadırla tekrar Acem e dönmüş, kalanlar da (Baraklar ve Beydili oymakları) Rakka’ya gelmişlerdir.
Rakka’da iskân sırasında (Acem’e giden) Uruz (Firuz )Bey bulunmamıştır. İskân başı Firuz Bey’in oğlu Şahin Bey’dir. Kadıoğlu Hüseyin Paşa tarafından iskân başı olarak atanan Şahin Bey’in yanı sıra Baraklar, boy beyleri İnal Kethüda ve Mehmet oğlu Musa tarafından yönetilmişlerdir.

Bekmişli cemaatinden Ganem ve Ali oğlu Halil, Araplı oymağından Musa oğlu Ganim ve İsmail oğlu Muharrem, Kadirli oymağından Abdulkadir oğlu Sevindik, Kazlı oymağından Şedid oğlu Cebbar, Karaşeyhli oymağından Şedid oğlu Asaf ve Ebuseyf oğlu Mirza Ali ile Arap aşiretleri arasında 19 Aralık 1692 yılında Rakka Mukavelesi imzalanmıştır. Colap da adı geçen Firuz beğ (Uruz(Firuz beğ) torunu Firuz beğ dir.)